CEZANIN KARŞILIĞI OLAN
ORUÇ NASIL TESBİT EDİLİR?
Şafii (Yüce Allah'ın
rahmeti ona) dedi ki: Aziz ve celil Allah: "Veya bunun dengi oruç
tutmaktır:' buyurmuştur.
[1213] Bize Said, İbn
Cüreyc'den haber verdiğine göre o Ataya: "Yahut bunun dengi oruç
tutmaktır:' buyruğu ne demektir diye sormuş, o şöyle demiştir: Şayet öldürdüğü
av hayvanının dengi bir koyun ya da fazlası ise koyuna yiyecek (buğday)
cinsinden kıymet biçilir. Sonra her bir müdlük miktar yerine bir gün oruç
tutar.
Şafii dedi ki: Bu yüce
Allah'ın izni ile Atanın dediği gibidir. Ben de böyle diyorum. Aynı şekilde
eğer ceza olarak kesmesi gereken bir deve olursa, böyle yapılır ve eğer
herhangi bir avın kıymeti karşılığında ona ödemesi gereken bir müd olursa, ona
karşılık bir gün oruç tutar. Eğer öldürdüğü av hayvanının kıymeti bir müdden
fazla ama iki müdden az olursa, iki gün oruç tutar. İşte tam bir müdde
ulaşmayan her bir küsurat yerine bir gün oruç tutar.
[1214] Bize Müslim, İbn
Cüreyc'den haber verdi. O Atadan bu manada rivayet etti.
Şafii dedi ki: Birisi
dese ki:
- Bir müddün yerine bir
gün oruç tutacağım tam bir müde ulaşmayan bir müdden fazlası karşılığında da
bir gün daha oruç tutacağım neye dayanarak söylüyorsun? Derim ki:
- Ben bunu aklen ve
kıyasen söyledim. Dese ki:
- Bu hususta kıyas
nerede, aklen bu mana nerede, nasılolur? Derim ki:
- Şuna ne dersin? Eğer
bir çekirge öldürmüş bir kimsenin onun kıymeti karşılığında bir hurma tanesi yahut
bir lokmacık tasadduk etmeden bırakabilir mi? Çünkü onu öldürmesi haramdır.
Cezası vardır. Kıymeti az diye karşılıksız bırakılmaz. Sonra onun karşılığı
olan kıymetini vermek yerine oruç tutmayı uygun görse, herhangi bir şekilde bir
günden daha az oruç tutması onun için yeterli olabilir mi? Eğer:
- Hayır derse ben de
derim ki:
- İşte biz de aklımızIa
tutulması gereken asgari oruç süresi bir gün olduğunu biliyoruz. Aklen ve kıyas
yoluyla da şunu biliyoruz: Talak bütündür parçalara bölünemeyeceğine göre bir
kimse bir tahkın bir parçasını verecek olsa, onun için bir talak söz konusu
olur. Yine aklen biliyoruz ki, cariyenin iddeti hür kadının iddetinin
yarısıdır. Ama ay hali ilri yarıya bölünememektedir. Bu sebeple cariyenin
iddetini iki ay hali kabul ettik.
Sonraki için tıkla:
DENK OLAN ORUÇ
VE YİYECEK (BUĞDAY) IN TAYİNİNDEKİ İHTİLAFLAR